กิจการเจ้าของคนเดียวคืออะไร มีข้อดีข้อเสียอะไรบ้าง

กิจการเจ้าของคนเดียว คือ ธุรกิจที่มีเจ้าของในการตัดสินใจและบริหารธุรกิจเพียงคนเดียว ซึ่งต้องรับผิดชอบทุกเรื่องของธุรกิจ ทั้งด้านการเงิน การบริหาร การตลาด หรือการพัฒนาธุรกิจก็ตาม ซึ่งเป็นรูปแบบธุรกิจที่พบได้มากในกลุ่มผู้ที่เริ่มต้นดำเนินธุรกิจใหม่ หรือผู้ที่ต้องการทำธุรกิจขนาดเล็ก เพราะสามารถควบคุมได้โดยง่าย ทั้งนี้ในปัจจุบันกิจการประเภทนี้กำลังเป็นที่นิยมอย่างมากใน แต่กิจการรูปแบบนี้ก็มีความท้าทายที่ต้องเผชิญอยู่ด้วยเช่นเดียวกัน เราจึงจะพาทุกคนไปทำความเข้าใจเกี่ยวกับกิจการเจ้าของคนเดียวว่าคืออะไร วิธีการจัดตั้งกิจการเจ้าของคนเดียว และกิจการเจ้าของคนเดียวข้อดีข้อเสียมีอะไรบ้าง ไปดูกัน 

กิจการเจ้าของคนเดียวคืออะไร?

กิจการเจ้าของคนเดียว คือ ธุรกิจที่ดำเนินการโดยบุคคลธรรมดาเพียงคนเดียว ซึ่งเป็นทั้งผู้บริหารและเจ้าของกิจการ ซึ่งคนคนเดียวนี้จะเป็นผู้ที่ต้องตัดสินใจทุกอย่างที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจ โดยจะต้องรับผิดชอบปัญหาหรือหนี้สินทั้งหมดของธุรกิจที่อาจจะเกิดขึ้นด้วย ซึ่งการดำเนินธุรกิจแบบนี้เป็นรูปแบบที่ทำได้ง่ายและค่อนข้างที่นิยมในหมู่ผู้ประกอบการรายย่อยอย่างมาก

กิจการเจ้าของคนเดียว ข้อดีข้อเสียมีอะไรบ้าง?

กิจการเจ้าของคนเดียว หรือที่เรียกกันทั่วไปว่าธุรกิจบุคคลธรรมดานั้น เป็นรูปแบบธุรกิจที่เริ่มต้นง่ายที่สุด โดยมีคุณเป็นทั้งเจ้าของและผู้บริหารกิจการเพียงคนเดียว ไม่ต้องมีหุ้นส่วนหรือจดทะเบียนบริษัทใด ๆ ทั้งสิ้น ทำให้การเริ่มต้นธุรกิจสะดวกในการตัดสินใจหรือวางแผนธุรกิจได้ง่ายขึ้น ทั้งนี้การทำกิจการเจ้าของคนเดียวก็มีข้อดีและข้อเสียอยู่ด้วยเช่นกัน ซึ่งผู้ที่กำลังเริ่มต้นควรพิจารณาทุกด้านให้รอบคอบดังนี้

ข้อดีของกิจการเจ้าของคนเดียว

กิจการเจ้าของคนเดียวนั้นมีข้อดีหลายประการที่ทำให้เป็นรูปแบบธุรกิจที่น่าสนใจสำหรับผู้ที่ต้องการเริ่มต้นธุรกิจของตัวเอง ซึ่งในส่วนของข้อดีมีดังนี้

• เริ่มต้นง่าย การจดทะเบียนบริษัทไม่ยุ่งยาก ทำให้สามารถเริ่มก่อตั้งธุรกิจได้อย่างรวดเร็ว
• อิสระในการตัดสินใจ เจ้าของกิจการสามารถตัดสินใจเกี่ยวกับการทำธุรกิจได้ทุกอย่าง สามารถรับมือกับการและปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงได้ทันเวลา
• ผลตอบแทนสูง กำไรทั้งหมดตกเป็นของเจ้าของกิจการเพียงคนเดียว
• คล่องตัว สามารถปรับเปลี่ยนกลยุทธ์หรือทิศทางของธุรกิจได้อย่างอิสระ
• ค่าใช้จ่ายต่ำ โดยทั่วไปแล้วค่าใช้จ่ายในการตั้งต้นและดำเนินธุรกิจของเจ้าของคนเดียวจะต่ำกว่ารูปแบบธุรกิจอื่น ๆ
• ความรับผิดชอบน้อย เมื่อเทียบกับธุรกิจรูปแบบอื่น ๆ กิจการเจ้าของคนเดียวจะมีข้อบังคับทางกฎหมายที่น้อยกว่า
• ความลับทางธุรกิจปลอดภัย โอกาสที่ข้อมูลทางธุรกิจจะถูกเปิดเผยน้อยมาก เพราะไม่มีหุ้นส่วนหรือคนอื่นได้รู้ความความลับนี้มากขึ้น

ข้อเสียของกิจการเจ้าของคนเดียว

ถึงแม้กิจการเจ้าของคนเดียวจะมีข้อดีตามข้างต้น แต่ก็มีข้อเสียที่ต้องพิจารณาเพื่อตัดสินใจอย่างรอบคอบก่อนเริ่มต้นทำธุรกิจเช่นกัน สำหรับข้อเสียที่กิจการเจ้าของคนเดียวควรรู้มีดังนี้

• ความรับผิดชอบสูง เจ้าของกิจการต้องใช้ทรัพย์สินส่วนตัวจัดการหนี้สินของธุรกิจ ทำให้เจ้าธุรกิจอาจสูญเสียทรัพย์สินส่วนตัวมากกว่ารูปแบบอื่น
• ทรัพยากรจำกัด กิจการเจ้าของคนเดียวมักมีเงินทุน บุคลากร และความรู้จำกัด ทำให้การขยายธุรกิจหรือแข่งขันกับธุรกิจขนาดใหญ่เป็นเรื่องยาก
• ความเสี่ยงสูง ธุรกิจอาจล้มเหลวได้ง่ายหากเกิดปัญหา เช่น โรคภัยไข้เจ็บจากเจ้าของ เทรนด์ของคนที่เปลี่ยนไป หรือภาวะเศรษฐกิจตกต่ำ เป็นต้น
• ความเครียดสูง เจ้าของต้องรับผิดชอบทุกด้านของธุรกิจ ทำให้เกิดความเครียดและความกดดันได้ง่าย
• การเติบโตจำกัด เนื่องจากขาดเงินทุนและทรัพยากร จึงส่งผลให้การขยายธุรกิจทำได้ยากมากขึ้น
• ขาดความต่อเนื่อง หากเจ้าของป่วยหรือลาออก ธุรกิจอาจหยุดชะงักได้
• ขาดทักษะบางอย่าง เจ้าของอาจขาดทักษะในบางด้าน เช่น การตลาด การบัญชี หรือการบริหาร ที่สำคัญในการทำธุรกิจ จนอาจทำให้เกิดปัญหาอื่น ๆ ตามมา

เปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างการเป็นเจ้าของคนเดียวกับการเป็นผู้ประกอบการ

แม้ว่าคำว่า “เจ้าของคนเดียว” และ “ผู้ประกอบการ” อาจมีการใช้สลับกันอยู่เป็นประจำ แต่ความหมายของสองคำนี้แตกต่างกันและบ่งบอกถึงความรับผิดชอบที่แตกต่างกัน ดังนี้

การดำเนินธุรกิจ

1. ขอบเขตความรับผิดชอบ

• เจ้าของคนเดียว ต้องรับผิดชอบทุกในธุรกิจทุกด้าน ตั้งแต่การวางแผนธุรกิจ การทำการตลาด การทำบัญชี ไปจนถึงการบริการลูกค้า
• ผู้ประกอบการ ส่วนใหญ่จะจ้างคนอื่น ๆ เข้ามาทำงานส่วนอื่น ๆ ทำให้สามารถวางแผนและพัฒนาธุรกิจได้มากขึ้น

2. ทัศนคติต่อธุรกิจ

• เจ้าของคนเดียว มักจะมองธุรกิจเป็นแหล่งรายได้หลัก และมุ่งเน้นไปที่การรักษาธุรกิจให้ดำเนินกิจการได้ยาวนานและมั่นคง
• ผู้ประกอบการ มองธุรกิจเป็นพื้นที่ในการสร้างสรรค์นวัตกรรม โดยมุ่งเน้นไปที่การขยายธุรกิจและโอกาสในการเติบโต และสร้างผลกระทบกับสังคมหรือกลุ่มธุรกิจในวงกว้าง

3. การใช้ทรัพยากร

• เจ้าของคนเดียว มีงบประมาณและบุคลากรที่จำกัด ทำให้การใช้ทรัพยากรดังกล่าวถูกจำกัดไปด้วย
• ผู้ประกอบการ มักจะลงทุนในทรัพยากรต่าง ๆ เช่น เทคโนโลยี การตลาด และการพัฒนาบุคลากร เพื่อให้ธุรกิจเติบโตอย่างรวดเร็ว

4. ความเสี่ยง

• เจ้าของคนเดียว ต้องเผชิญกับความเสี่ยงสูงจากการจัดการหนี้สินธุรกิจทั้งหมดด้วยทรัพย์สินส่วนตัว
• ผู้ประกอบการ ความเสี่ยงอาจกระจายไปยังผู้ร่วมลงทุนหรือผู้ถือหุ้น ทำให้ความเสี่ยงส่วนบุคคลลดลง

5. การเติบโต

• เจ้าของคนเดียว การเติบโตของธุรกิจอาจจำกัด เนื่องจากขาดทรัพยากรและความรู้ในการขยายธุรกิจ
• ผู้ประกอบการ ให้ความสำคัญในการเติบโตของธุรกิจอย่าง โดยอาจมีการระดมทุนเพื่อขยายธุรกิจหรือเข้าซื้อกิจการอื่น ๆ ร่วมด้วย

จุดมุ่งหมาย

จุดมุ่งหมายของเจ้าของคนเดียว

• ความมั่นคง เป็นการสร้างอาชีพที่มั่นคงเพื่อมุ่งเน้นให้ธุรกิจมีรายได้เพียงพอในการใช้จ่ายของตัวเองและครอบครัว 
• อิสระ ต้องการเป็นเจ้านายของตัวเอง มีอิสระในการทำงาน มีเวลาทำในสิ่งที่อยากทำ
• ความพึงพอใจ พอใจกับขนาดธุรกิจที่ไม่ใหญ่มากนัก เน้นการบริหารจัดการที่ง่ายและคล่องตัว

จุดมุ่งหมายของผู้ประกอบการ

• การเติบโต มุ่งเน้นที่จะขยายธุรกิจให้ใหญ่ขึ้น มีส่วนแบ่งในตลาดมากขึ้น และสร้างผลกำไรที่สูงขึ้น
• นวัตกรรม เพื่อสร้างความแตกต่างและโจทย์ความต้องการของลูกค้า มักจะสนใจในการพัฒนาผลิตภัณฑ์หรือบริการใหม่ ๆ 
• ผลกระทบ ต้องการสร้างผลกระทบต่อสังคมหรืออุตสาหกรรม โดยอาจมีวิสัยทัศน์ที่กว้างไกลกว่าการทำกำไรเพียงอย่างเดียว

การตัดสินใจ

เจ้าของคนเดียว

• การตัดสินใจด้วยตัวเอง เจ้าของคนเดียวสามารถตัดสินใจทุกอย่างด้วยตัวเองได้อย่างรวดเร็ว โดยไม่ต้องปรึกษาใครได้เลย
• ความรับผิดชอบส่วนตัว ผลกระทบโดยตรงที่เกิดขึ้นต่อตัวเจ้าของมักจะมาจากการตัดสินใจ ทำให้ต้องพิจารณาอย่างรอบคอบ
• ปัจจัยส่วนตัว อิทธิพลจากปัจจัยส่วนตัวเป็นส่วนที่กระทบต่อการตัดสินใจ เช่น อารมณ์ ความชอบ หรือประสบการณ์ส่วนตัว
• ขอบเขตจำกัด การตัดสินใจมักจะอยู่ในขอบเขตที่จำกัด เนื่องจากทรัพยากรและความรู้ที่มีอยู่จำกัด

ผู้ประกอบการ

• การตัดสินใจกลุ่ม ผู้ประกอบการจะปรึกษาหารือกับทีมงาน ผู้เชี่ยวชาญ หรือผู้ลงทุน ก่อนตัดสินใจ
• มุมมองที่หลากหลาย จะช่วยทำให้ได้ข้อสรุปที่รอบคอบและมีประสิทธิภาพมากขึ้น
• ผลกระทบต่อองค์กร การตัดสินใจแต่ละครั้งจะมีผลกระทบต่อธุรกิจอย่างมาก เพราะอาจมีผลกระทบในระยะยาวได้
• ปัจจัยภายนอก อิทธิพลจากปัจจัยภายนอกมักจะเป็นปัจจัยที่ส่งผลกระทบอย่างมาก เช่น สภาพเศรษฐกิจ คู่แข่ง และเทคโนโลยี
• การวิเคราะห์ข้อมูล ผู้ประกอบการมักจะใช้ข้อมูลหรือสถิติต่าง ๆ มาวิเคราะห์ก่อนการตัดสินใจ

ความเสี่ยงทางการเงิน

เจ้าของคนเดียว

• ความรับผิดชอบ เจ้าของคนเดียวต้องจัดการหนี้สินของธุรกิจด้วยทรัพย์สินส่วนตัวทั้งหมด หากธุรกิจล้มเหลว ทรัพย์สินส่วนตัว เช่น บ้าน รถ หรือบัญชีธนาคาร อาจถูกยึดเพื่อชำระหนี้
• ความเสี่ยงสูง การใช้ทรัพย์สินส่วนตัวผู้รับผิดชอบทุกเรื่องของธุรกิจ อาจทำให้เสี่ยงในการเสียเงินส่วนตัวมากขึ้น
• แหล่งเงินทุนจำกัด การเข้าถึงแหล่งเงินทุนจะมีความยากกว่าผู้ประกอบการ เนื่องจากสถาบันการเงินอาจมองว่าธุรกิจขนาดเล็กมีความเสี่ยงสูง

ผู้ประกอบการ

• ความรับผิดชอบ ผู้ประกอบการจะเป็นผู้รับผิดชอบหนี้สินของบริษัทเท่ากับจำนวนเงินที่ลงทุนไป ทำให้ความเสี่ยงส่วนบุคคลลดลง
• กระจายความเสี่ยง การมีผู้ร่วมลงทุนหลายคน ทำให้ความเสี่ยงกระจายออกไป
• แหล่งเงินทุนที่หลากหลาย สามารถระดมทุนจากการขายหุ้น การกู้เงินมาลงทุนต่อยอดขยายกิจการ หรือการได้รับเงินทุนจากนักลงทุน เป็นต้น

อาชีพอิสระนับว่าเป็นการทำกิจการเจ้าของคนเดียวไหม?

การที่จะนับอาชีพอิสระว่าเป็นกิจการเจ้าของคนเดียวหรือไม่ จะพิจารณาจากลักษณะและขอบเขตของงานที่ทำเป็นหลัก เพราะอาชีพอิสระบางประเภทอาจไม่ถือว่าเป็นกิจการเจ้าของคนเดียว เช่น พนักงานบริษัทที่รับงานนอกเวลา หรือผู้ที่ทำกิจกรรมอดิเรกแล้วนำไปขายเป็นรายได้เสริม เป็นต้น แต่ถ้าหากอาชีพอิสระของคุณมีลักษณะที่คล้ายคลึงกับธุรกิจทั่วไป เช่น มีลูกค้า มีรายรับรายจ่าย และต้องเสียภาษี คุณก็สามารถถือว่าตัวเองเป็นเจ้าของธุรกิจได้เช่นกัน

กิจการเจ้าของคนเดียวมีข้อดีมากมาย โดยเฉพาะในเรื่องการตัดสินใจที่รวดเร็วและมีความยืดหยุ่น แต่ก็มีเรื่องให้ที่ต้องระมัดระวังอยู่ด้วยเช่นกัน โดยเฉพาะในเรื่องของภาระหนี้สินและความเสี่ยงทางการเงิน หากคุณต้องการเริ่มต้นกิจการเจ้าของคนเดียว สิ่งสำคัญที่ควรมีก็คือการมีแผนธุรกิจที่ชัดเจน รู้จักบริหารความเสี่ยง ปรับตัวได้ทันตามการเปลี่ยนแปลง และพร้อมพัฒนาความรู้และข้อผิดพลาดเสมอ เพื่อให้ธุรกิจเติบโตและมีความมั่นคงในอนาคตได้อย่างยั่งยืน

PEAK โปรแกรงบัญชีออนไลน์ ช่วยจัดการบัญชีให้กิจการเจ้าของคนเดียวได้อย่างมีประสิทธิภาพ ด้วยระบบบัญชีออนไลน์ที่ใช้งานง่ายและครบวงจร คุณสามารถติดตามรายรับ-รายจ่าย บริหารเงินสด และดูรายงานทางการเงินได้แบบเรียลไทม์ ช่วยให้คุณวิเคราะห์ผลการดำเนินงานและตัดสินใจได้อย่างแม่นยำ นอกจากนี้ ระบบ PEAK ยังรองรับการยื่นภาษีอัตโนมัติ ลดภาระงานเอกสารและข้อผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้น

ด้วย PEAK คุณจะมีเวลามากขึ้นในการพัฒนาธุรกิจ และสามารถมุ่งเน้นไปที่การสร้างกลยุทธ์เพื่อความเติบโตได้อย่างมั่นใจ

ทดลองใช้งานโปรแกรมบัญชี PEAK ฟรี! 30 วัน มูลค่า 1,200 บาท
คลิก https://www.peakaccount.com (ไม่มีค่าใช้จ่าย)
PEAK Call Center : 1485
LINE : @peakaccount
สอบถามเพิ่มเติม คลิก https://m.me/peakengine